Yazı: Deniz Dirik &amp; İnan Eryılmaz <hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">İnsanın arzularıyla ilişkisinin raydan nasıl çıkabildiği, tüketim toplumunun sınırları zorlayan istek üretimi mekanizmasına bir süredir maruz kalan çağdaş bireyler olarak çoğumuz için tanıdık bir deneyim. “Doğru” şeyleri arzulamak, bebeklerin erken dönem aşırı taklitçi öğrenme süreçlerine biraz şahit olanlarımızın anatomisini yakından bileceği üzere, doğuştan gelen bir beceri olmadığı gibi uğruna savaş verilerek kazanılması gereken bir özgürlük dahi olabilir (Yaşam evresinin ilerleyen dönemlerinde de insanın doğru şeyleri arzulamayı öğrenmesinin zorluğuna kanıt bulmak için beğenmediğimiz ve değiştirmek istediğimiz alışkanlıklarımıza bakmamız kâfi). Arzu ve isteklerin, kendilerine erişildiği anda büyülerini yitirmesinin ve ortaya çıkan boşluğun ivedilikle yeni bir arzuyla ikame edilmesinin (hedonik adaptasyon), sonsuz arzular döngüsünün içerisinde bitmeyen hayal kırıklıklarının peşinde koştuğumuza işaret ettiği muhakkak.&nbsp;Günün sonunda, en azından bugün deneyimlediğimiz anlamda birbirine çokça benzeyen arzuların, kendilerine ulaşıp ulaşmamaktan bağımsız biçimde, mutsuzluk üretimine aracılık ettiğini söyleyebiliriz. Peki, çağdaş motivasyon modellerinin, liderlik kuramlarının, etkili yönetim listelerinin ve bilumum gurunun, iş yerlerinde ve profesyonel yaşamda başarılı olmaya dair önerilerinin kalbine yerleştirdiği çekirdek kavramlardan “rol modeller”, “istek”, “vizyon”, “başarma” ve “kahramanlar” birer arzu nesnesine kaçınılmaz olarak dönüşürken bu dilemma ile ne yapacağız? Aslında istemediğimiz şeylerin peşinde harcadığımız vakti ve kariyerlerimizi gerçekten istediklerimize yönlendirmek mümkün mü? Hayal kırıklığı ve öfke yaratan arzu döngülerinden sıyrılmak ve istediğimiz yaşamı şekillendirecek failliğe yükselmek olası mı?“Wanting-Mimetic Desire: How to avoid chasing things you don’t want” kitabının yazarı Luke Burgis, mimetik arzuları, fizik biliminin temel kanunlarından yerçekimine benzeterek, onların varlığının farkında olmasak ve adını koymasak dahi var olmaya ve toplumsal yaşamı düzenlemeye devam eden, duygusal ve sosyal kaslarımızı geliştirmediğimiz durumda ise acı, tamamlanmamışlık hissi, boşluk dahil çokça olumsuz deneyime yol açan döngüler olarak tanımlıyor. Bu mimetik arzular, yaşamın her alanında olduğu kadar mesleki ve iş deneyimlerimiz açısından da birtakım ideolojik tekeller oluşturarak mimetik değer taşıyan eylemlere doğru sorgusuzca sürüklenmemize yol açıyor. Çağın paradigmaları olan gig veya platform ekonomileri bağlamlarının ve teknoloji itimli yeni iş yaşamı çehresinin fitilini ateşlediği girişimcilik, özgürleşme, 9-5 rutinine karşı isyan, kişisel gelişim literatürünün öğretileri, self-help kitapların aforizmik reçeteleri, on maddede başarı vaat eden listeler, bilinçli farkındalık telkin eden güncellenmiş inanç sistemleri bu türden mimetik arzuların dışavurumları gibi duruyor. Bu mimetik hal, hangisini istediğimizden ve bize iyi geleceğinden ziyade, rol modelleri ve baskın söylemlerin tarafgirliğimizi beslediği bir taklitçiliğe göz kırpıyor. Oturduğumuz yerden insanları ve söylemleri eleştirmek yer yer kolay görünse de bu türden baskın paradigmaları sorgulamak, karşısında durmak, kendimize karşı dürüst olmak ve eyleme geçmek kolay değil. Bağımsız ve özgün arzularımızın varlığına nota koymak, kendimizi kandırmaktan daha zor görünüyor. Bir taraftan da bu arzular, taklitçi oldukları ölçüde, tehlike arz ediyor. Arzuların ihtiyaçlardan kopuşu ise bizi, Maslow’a atfedilen haliyle hiyerarşik ve düzenli olduğunu umduğumuz bir kısmı biyolojik diğerleri toplumsal ihtiyaçlardan kopararak, kaotik, al aşağı olmuş ve tahminlemesi imkânsız bir istekler evrenine savuruyor. Yerçekiminin evrensel genel geçerliğine karşın, mimetik arzuların çekim merkezi oynak ve yüzergezer, bu açıdan da mümkün dünyaların sınırlarını aşan bir nitelik taşıyor. Yerçekimi, insanı üzerinde durduğu zemine düşürürken, mimetik arzuları insanı karar açmazlarına, derde, borca ve aşka düşürmekle meşgul gibi görünüyor.Mimetik kurama göre insanlar, farklılıklarından ziyade, benzerlikleri sebebiyle çatışma halindeler. Bunun izlerini, kendileriyle en fazla kıyaslandığımız sınıf arkadaşlarımız, karşı komşunun çocuğu, kuzenlerimiz, iş arkadaşlarımız, aynı neslin mensubu olan diğerleri, aynı sosyoekonomik sınıfa mensup diğer insanlar, benzer maaşlar aldığımız rakip kurum çalışanları, aynı cinsel kimlik, aynı inanç veya aynı vatandaşlık bağında buluştuğumuz dar ve geniş çevremizdeki akranlarla rekabete sürüklendiğimiz bağlamlarda sürebiliriz. Nitekim, aynı kaynaklar için mücadele ettiğimiz kimselerle hasımlığımız genellikle daha şiddetli notalarda geziniyor.&nbsp;Rekabetin ve öne geçmenin, ulaşılması güç ekran ötesi insanların kulvarından ziyade, aramızda daha fazla benzerlik bulunan yakındakilerin kulvarında daha kritik ve hayati olduğunda muhtemelen hemfikiriz. Belki de zihinlerimizde ve duygu dünyamızda, aramızda mesafe, zaman, statü, güç ve refah seviyesi farkı bulunan insanlarla rekabete girmenin imkansızlığı, hazmedilmiş ve doğal bir eşitsizlik gibi işleniyor. Diğer taraftan, aşırı taklitçiliğin erdemli hırslara galebe çaldığını, trendlerin ve metriklerin onurlu amaçların altını çizmediğini söylemek de abartı olmaz. Üstelik, bir zamanların küreselleşme fetişizminin önünü açtığı tektipleştirici homojenleşmenin, küreselleşme söylemi bugün rafa kalkmış görünse dahi, arzularımızın evrenselliğinde varlığını sürdüren bir miras olduğunu görebiliriz. Eşitlik yüce bir değer olsa da aynı kıyafeti giydiği için “pişti” olan iş arkadaşlarının yaşadığı türden utandırıcı benzerliğin pek de arzulanan bir eşitlik hali olmadığı aşikâr.Buradan hareketle, ucuz bir taklitçi döngü tuzağında kıvranmanın, yaratıcı ve üretken bir arayıştan oldukça farklı olduğunu çıkarsayabiliriz. Teknolojinin birbirine daha fazla yaklaştırdığı insanların, arzularının da birbirine yaklaşmış olmasının yarattığı çatışmalar, insanlığın patlamaya hazır yeni mayınlarını oluşturuyor. Arzularını gerçekleştirmenin kendileri ve insanlık için faydalı kanallarını bulmakta zorlanan insanların, bu arzuların peşinden koşarken yıkıcı yollar denememelerinin önünde, etik ve hukuk kurumlarının duruyor olması ise pek yeterli görünmüyor. Bu mimetik arzuların itimlediği yıkıcı dürtülerin ve eylemlerin, iş yerlerinde yaşanan insanlar arası sorunlara işaret eden üretkenlik karşıtı örgütsel davranış örüntülerinin ve bunlara ilham veren kuramların pek çoğunun köklerini oluşturduğu söylenebilir. Öz yeterlik pohpohlamasının ürettiği direnç, entelektüel kavrayıştan daha kuvvetli olabildiğinden, bunların farkında olmanın mimetik arzularla savaşmaya yetmeyeceğine de dikkat çekmek gerekiyor. Reklamlardaki üçüncü kişi etkisine benzer biçimde bu türden etki mekanizmalarının cazibesinden azade olduğumuzu varsaymak (*Bir test: Nazi Almanya’sında yaşasaydınız veya cadı avlarının yaygın bir ritüel olduğu dönemde Avrupa’da doğsaydınız, sizce o vahşetlere ortak olur muydunuz?), naif bir iyimserlik olmak zorunda. Arzularımıza model oluşturan insanların ve etkileyicilerin farkında değilsek ve kitleleri etkileyen kurmacalara karşı zihinsel bağışıklık geliştirdiğimizi varsayıyorsak, muhtemelen yaşamlarımızın dizginleri sandığımızdan da uzak bir mesafeden sürülmekte. İşletmelerin, kültürel birer unsur olarak, hikayelerinden normatif çıkarımlar yaparak birtakım değerlerin çalışanlara sirayet etmesini umut ettiği kahraman ve lider prototiplerine (örneğin, kurucu, etkili bir CEO, fedakâr bir çalışan, bir yeniden yapılanma önderi, başarılı bir proje ekibi vb.) benzemek, onlardan ilham almak, onlara öykünmek, onlara yetişebilmek, onların ötesine geçebilmek için çıpa oluşturan kimselerin, mimetik rol modeller oluşturması ve onlara benzeşme ölçüsünde insanların takdir toplaması normal karşılanırken, bu kahramanların genellikle şu an hayatta olmayan kimseler olması ilginçtir. Zira, yaşayan birinin kahramanlaşması ve mimetik arzunun başrolü olması için zaman/uzam ekseninde uzakta (örneğin, Elon Musk gibi bir iş dünyası efsanesi veya İlber Ortaylı gibi yaşça büyük, uzmanlığı ile saygı toplayan bir isim veya çoktan emekli olmuş bir veteran) olması gerekmekte.&nbsp;Bu korunaklı mesafede bulunmayanların mimetik arzularla taklit edilmelerinin, pek de takdire şayan bir iş olmayacağına işaret eden zengin bir lügatımız mevcut. İş yerlerinde, gizliden devam eden örtük çatışmalarda, politik oyunlarda, fısıltı mekanizmalarında, mimetik arzuların isteklerini haddinden fazla yakınlaştırdığı insanların hazımsızlıklarını görebilmek mümkün. Bize çok uzak bir mesafede çalışan ve mümkünse başka bir dilde konuşan bir meslektaşımızın başarısını takdir etmek görece kolayken, aynı kişinin yan masada bu başarıya imza atması durumunda deneyimleyeceklerimizi düşünmek, belki açıklayıcı olabilir. Belki de aynı saikler, aramızda bulunan hijyen mesafesi sayesinde, yurt dışındaki soydaşlarımızın yer yer basınla gündemimize giren küresel başarıları ile gurur duyabilmemizi de açıklayıcı güce sahiptir. Arzuların taklitçiliğe, taklitçiliğin rekabete, rekabetin çatışmaya tercüme olduğu bir döngüde yaşamak, gerçekten de arzulanır bir yaşam biçimi midir?Zygmunt Bauman'ın akışkan modernite kavramında sözünü ettiği tarihsel kavşakta, kültürel olarak üzerinde hemfikir olabileceğimiz sabit referans noktalarının kalmadığını ve buzullar gibi pek çok modelin erimiş olduğunu ve artık puslu bir denizde yön bulmaya çalıştığımızı düşünürsek eğer, sözgelimi iyi bir üniversiteden alacağımız diploma gibi sağlam ve işlevsel ezberlerimizden vazgeçebilmeyi ve bu değer bükülmesine uyum sağlayabilmeyi, mimetik arzulardan kurtulma ile el ele düşünmek gerek. Ekonomide, piyasalarda ve borsada görülen balonlar, çöküş, yükseliş gibi hareketlerin kitlesel irrasyonellik ile ilişkilendirilmesi bir tarafa, bunların kökenini oluşturan mimetik arzuların, piyasayı şekillendiren enformasyondan daha az önemli olduğunu söyleyemeyiz.&nbsp;İnsan, var olmak için doğuştan bir mimetik arzuyla donanmışken, imitasyonun her biçiminin aşağı bir eylem ve oluş olarak adlandırılması ise büyük bir çelişki. Stanley Milgram ve Solomon Ash gibi bilim insanlarının uyma ve itaat konularında yaptıkları ses getiren ve daha sonraki araştırmacılarca eleştirilse de devam testleri ve adaptasyonları ile türlü varyasyonları günümüze kadar devam eden deneylerin gösterdiği üzere insanın, çevresel koşullara uyumlanma becerisi, bir kaçınılmazlık ve hayatta kalma mekanizması olarak işlev görüyor. Diğer taraftan, aynı becerinin yarattığı kitlesel psikoz halleri, sürü psikolojisi ve yankı odaları da malumumuz.Diğer taraftan, iş yerlerinde veya yaşantımızda, tüm değerlerin eşit derece önem taşıdığını söylemek, aslında hiçbirinin önemli olmadığını söylemeye tercüme olabilir. Bunu bir analoji yaparak, bir kitapta veya makalede, en önemli gördüğümüz yerlerinde altını çizmeye çalışırken tüm cümlelerin altını çizmiş olmaya benzetebiliriz. &nbsp;Değerler arasında, bilhassa kriz zamanlarının gerektirdiği önceliklendirmeyi yapabilmek ve erdem sinyallemesinin (tabela işi sosyal sorumluluk projeleri gibi) ötesine geçebilmek, değerler hiyerarşisine dair bir zihinsel haritalama yapmakla mümkün olabilir. Bu ise mimetik arzuları itimleyen değerlere bilinçsizce tutunmakla pek mümkün olmayacak gibi görünüyor.&nbsp;İnsanın, toplumsal bilgelik üretme kapasitesi kadar kitlesel vahşet yaratma potansiyeli olduğunu düşününce (bunun sanal halini sosyal medyadaki linç kültüründe-cancel culture- görebiliriz), dolanıma girmesine ve mimetik yayılımına kapı aralanan değerlerin dikkatle kürate edilmesinin önemi daha iyi anlaşılabilir. İşin çetrefilli yanı ise mimetik arzulara zemin hazırlayan değerlerin yerinden edilmesinin zorluğu. Mimetik arzu nesnelerinin modasının geçmesine sebep olan yegâne unsurun yeni bir mimetik arzu nesnesi olması, tesadüf değil. Bu mimetik arzuların devamlılığını sağladığı mimetik sistemler ise kaybedenin kim olduğundan bağımsız olarak, var oluşlarını muhafaza etme ve pekiştirme derdindeler.&nbsp;Teknoloji şirketlerinin mühendisliğini yürüttüğü arzu üretiminin, gözetim kapitalizmi eliyle salt dataya indirgenen insani deneyimlerin, bu deneyimi kâr amaçlı kullanırken özerklik ve memnuniyet illüzyonu yaratan platformların, kısacası toplum mühendisliğinin, teknolojik manipülasyonun ve empati yitiminin kesişiminde, neyi ve neden arzuladığımızı tekrar düşünmek, Pirus zaferine** kapılmamak için son derecede önemli görünüyor.Son kertede, türlü vasatlarda başımıza dert eden mimetik döngüden bir nebze sıyrılmak için neler yapabiliriz sorusuna Burgis’in birkaç önerisi var:<ol fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Rol modellerinizin adını koyun</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Taklitçiliğe direnen bilgelik kaynakları keşfetmeye çalışın</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İnovasyon için imitasyon yapabilirsiniz</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sağlıklı olmayan modellerle aranıza bir sınır çekin</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Pozitif arzu çarkları geliştirin</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Açık bir değerler hiyerarşisi oluşturun ve bunu etrafınıza anlatın</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kararlarınızı, taklitçi olmayan yollardan almaya çalışın</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kendi hayatınızdaki arzu sistemlerinin bir haritasını çıkarın</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Arzularınızı test edin</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kişisel hanenizde yazan, sizin için önemli başarı öykülerini etrafınızla paylaşın</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hakikatin hızını artırın</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Derin sessizliğe zaman ayırın</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Zıtlıkların bir arada olduğu yerleri bulmaya çalışın</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Derinlikli düşünme pratikleri yapın</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Başkalarının arzularında ufak da olsa bir payınız olduğunu bilerek yaşayın</li></ol><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">*Geçmişe bakış veya dikiz aynası yanılgısının (hindsight bias) yarattığı anakronizm gereği, bugünün değer yargılarıyla geçmişe dair çıkarım yapmak, hepimizin zaman zaman düştüğü bir tuzak. Muhtemelen, içerisinde yaşadığımız dönemin, bugün saçma/vahşi/ilkel görünen değer yargılarını kanıksamış insanlar olacaktık ancak bunu önden kabul etmek kolay değil.**Pirus zaferi: Kazanılan zaferin verilen kayıplardan sonra anlamsız hale gelmesi

Aposto Sektör: İnsan Kaynakları

İş yaşamında  “rol modeller”, “istek”, “vizyon”, “başarma” ve “kahramanlar” birer arzu nesnesine dönüşürken yapacağız?

Mimetik Arzular: İş arkadaşınız, sizin üzerinizde sandığınızdan daha fazla etkili

Bu kısımda psikoloji, sosyoloji gibi alanlardan çeşitli konulara ilişkin, Nedir? sorusunu soruyoruz. Bu sayıda Mimetik Arzu Nedir?&nbsp;sorusuna cevap arayacağız.Arzu’nun Mimetik Teorisi olarak da adlandırılan Mimetik Arzu, ilk olarak filozof ve antropolog René Girard tarafından ortaya atıldı. Bu teori aslında çok basitçe, arzularımızın temelde sosyal kaynaklı olduğunu varsayar ve şunu söyler: Başkalarının istediğini istiyoruz.Hepimizin elbette çok farklı farklı arzuları olabilir. Birimiz hayatı boyunca seyahat etmek isterken, başka birimiz düzenli bir ilişki arzusundadır. Birimiz tatlı yiyecekleri arzularken, diğerimiz ekşi tatlara arzu duyuyor olabilir. Kısacası, küçüğünden büyüğüne bir çok arzu zihnimizin içinde döner durur. Daha önceki bazı yazılarımda da değindiğim gibi, bu arzular bir çok zaman hoş ve nahoş duygularımızın kaynağı olabiliyorlar. İstiyorum da, istiyorum diyoruz. Peki bu kadar arzu, durduk yere nerden geliyor?Mimetik Arzu Teorisi’ne göre, arzu taklitçidir. Yani biz bir özneysek ve bir nesneyi arzuluyorsak, aslında o nesneyi arzulamamızın nedeni, aynı nesnenin bir başkası tarafından arzulanıyor olması. Dilimizde, hani “Komşunun tavuğu, komşuya kaz görünür.” diye beni gülümseten bir deyiş vardır. Biraz onu da hatırlatıyor, başkasına olan bir şey, başkaları tarafından arzulanan şeyler, o şeylerin diğerleri tarafından da arzulanma ihtimalini arttırıyor. &nbsp;Bu teori benim aklıma hemen moda sektörünü ve sosyal medyada yaşanan durumları getirdi. Kendimin de zaman zaman deneyimlemesinden biliyorum ki, aslında hiç aklınızda olmayan, ihtiyacınız da olmayan ürünlerin, zamanımızda “Influencer” da denilen, başka kişilerce kullanıldığını gördüğünüzde, bir anda arzulanır hale gelebiliyorlar.&nbsp;Mimetik arzu, Luke Burgis’in “İstemek: Gündelik Yaşamda Mimetik Arzunun Gücü.” isimli kitabında biraz bu açılardan da ele alınmış. Luke Burgis, <a fr-original-style="" href="https://www.psychologytoday.com/us/blog/mind-brain-and-value/202108/why-mimetic-desire-is-key-understanding-social-media" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Psychology Today’de yer alan röportajında</a> şöyle demiş:“Sosyal medyada bir homojenleşme var. Homojenleştirme, René Girard'ın "aynılık krizi" olarak adlandıracağı şeye neden olur. Platformlar, sosyal ve varoluşsal anlamda herkesi birbirine daha da yakınlaşmaya zorladı. Dünyanın bütün ilişkilerini bir toplu iğnenin başına sığdırmışlar. Artık hepimiz birbirimize "komşu" gibiyiz. Ve bu, potansiyel olarak, herkesin kendisini diğerlerinden farklılaştırmaya çalıştığı devasa boyutlarda bir mimetik krizin koşullarını yaratıyot.&nbsp;Freud'un "küçük farklılıkların narsisizmi" dediği şey budur. Narsisizm kesinlikle yükselişte gibi görünüyor ve sosyal medya bunu körüklüyor - ancak ille de insanların düşündüğü nedenlerden dolayı değil. "Selfies" narsist bir hareket gibi görünüyor; ancak tüm gördüğümüz buysa, platformların kendileriyle ilgili bazı yapıları kaçırıyoruz.”İlişkiler çok puslu ve belirsiz. Kim kimi taklit ediyor? Modeller kimler, taklit edenler kimler? Çok belirsiz hale geldi. İnsanlar ileri geri tweet atmaya başladığında, bunu kim başlattı? Kim gerçekten kimi taklit ediyor? Bu tamamen yeni bir sosyal dinamik gibi…”Bu kapsamda Luke Burgis, sosyal medyanın zaten var olan sosyal kaygının çoğunu şiddetlendirdiğini düşündüğünü belirtiyor. Kendisine katılmadan edemiyorum. Zira yukarda da bahsettiğim gibi, ihtiyacımız olmayan şeyleri dahi arzular hale gelmemizi destekleyen bir sistemin içerisindeyiz. Arzuların, kıskançlık ve açgözlülük gibi, insanın zihnini bulandıran ve farkındalığını yerle bir eden bir etkisinin olduğunu da göz önünde bulundurduğumuzda, mimetik arzu teorisinin bize ne şekilde etki ediyor olduğunu tahmin etmek zor değil. Ancak, her zaman şöyle bir gerçek var, neyin neden olduğunu derinlemesine olmasa bile anlayabilmek, farkındalığımızı yükseltmenin bir yolu olabilir. Bilelim, anlayalım, farkına varalım ve ezber hareketlerimizden özgürleşelim. Taklit olmasa, özgünlük de olmazdı. Başkalarının istediğini, başkaları istiyor diye mi istiyorsun?&nbsp;Yoksa daha derinde bir yerde, özgünlüğün mü seni bu arzuna itiyor? Kendimize soracağımız sorulardan ikisi bunlar olabilir belki de…

İçimdeki Dünya

Benim zevkim mi, yoksa seninki mi?

Mimetik Arzu Nedir?

<h1 fr-original-style="text-align: center;" style="text-align: center; font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">SENİ BOŞ VE DOYUMSUZ HAYATA İTEN GÜÇ: TAKLİT EDEN ARZU</h1>(Mimetic Desire) Biraz aklımı başımdan alan bir kitap okudum ve insanlara bundan bahsetmeden duramıyorum. Bu kadar çok insanın neden hayatlarını kendilerini mutsuz eden şeyleri başarmaya adadığını açıklıyor. Bu kulağa çılgınca gelebilir ama görünmeyen bir güç sizi boş ve doyumsuz hedeflere doğru itiyor…Kitabın adı, Luke Burgis adında bir adam tarafından 'İstemek'.Mimetik arzuyla ilgili. Peter Thiel tarafından popüler hale getirilen akademik bir teori. Görünüşte, bahsetmeye değmez: Çevremizdekiler bir şey istediğinde, biz de isteriz… Diyelim ki bir bardasınız. Bir bira sipariş etmek üzeresiniz ama arkadaşınız martini sipariş ediyor. “Aslında, ben de bir tane martini alayım” - bira istiyordunuz ancak arkadaşınızın siparişinden etkilendiniz. "Tamam, ne olmuş yani bira yerine martini istediysem?" Ama şimdi bir sonraki aşamaya geçelim…Diyelim ki arkadaşınız girişimi için yatırım topluyor. Karşılaştırma hemen başlıyor. "Nasıl bu kadar fazla topladı?" "O yatırımcıları nasıl ikna etti?" "Oha değerlemeye bak" “Galiba ben de yatırım aramalıyım...”Arkadaşınız yüzünden yatırım almaya değer vermeye başladığınızın farkında değilsiniz. Şirketinin dışarıdan ek yatırıma hiç ihtiyacı yokken bir bakmışsınız yatırımcı sunumları hazırlıyorsunuz. Sadece onu kopyalamak istemiyorsun, ondan daha iyisini yapmak istiyorsun.Girişimcilerle takılıyorsan yatırım almak istiyorsun. Oyuncularla, yönetmenlerle takılıyorsan festivallere katılmak, ödüller almak istiyorsun. Yazarlarla takılıyorsan çok satanlar listesine girmek, prestijli yerlerde yazmak istiyorsun. Sporcularla takılıyorsan olimpiyat madalyası istiyorsun.&nbsp;Her grup toplu olarak aynı şeyleri istiyor, o şeyler için rekabet ediyor. Ne için rekabet ettiğin hangi balonun içinde olduğuna bağlı.&nbsp;Elbette, bu arzuların hiçbiri sizin kişisel mutluluğunuz veya gerçek arzularınızla hiçbir şekilde ilgili değildir. Farkında değilsin ama bunları istiyorsun çünkü diğer insanlar onları istiyor. Bu kalıbı bir arkadaş grubunda görebilirsiniz. Bir kişi Tesla alıyor ve bu bir virüs gibi yayılıyor. Bir Tesla Model Y, başarının kartviziti oluyor, başarıyı sinyalliyor. Yavaş yavaş, gruptaki herkes Tesla'ya geçiyor. &nbsp;<h1 fr-original-style="text-align: center;" style="text-align: center; font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">"İNCE" VE "KALIN" ARZULAR</h1> Buradaki en önemli konu içsel KALIN arzularınızı belirlemek ve onları sahte, dışsal İNCE arzularınızdan ayırmaktır. Örneğin:İnce bir arzu dışsaldır (başkalarından gelir): Saatlere veya modaya hiç ilgi duymamış olsanız bile, arkadaşınız size onunkini gösterdiği için pahalı bir saat almak istiyorsunuz. Kalın bir arzu içseldir (içeriden gelir):&nbsp;Hafta sonları sessizce bahçecilik yapmayı seviyorsunuz ve bunu zevk aldığınız için yapıyorsunuz. Bunu sosyal medyada kimseye anlatamayacak olsanız bile yapardınız.&nbsp;KİM istediğin şeyleri istemeni sağlıyor? Ve daha da önemlisi: GERÇEKTEN bunları istiyor musunuz? İnce mi yoksa kalın arzular mı? Sebastian Bras adında bir Fransız şef var. Herhangi bir üst düzey şef gibi, amacı yemek pişirmenin zirvesine ulaşmak ve bir Michelin yıldızı ile ödüllendirilmekti. Yıldızı aldı. Ama zafer boştu. Bundan zevk almak yerine, şimdi sadece ikinci bir yıldız istiyordu. Ve ikincisini aldığında, onu kaybetmekten korktu. Bunun da ötesinde, "kulüpte" olmanın ne anlama geldiğine dair gülünç derecede katı kurallara uymak ve yıldızı korumak zorundaydı. Michelin'in kuralları tarafından boğulmuş hissetti ve tüm meslektaşları onu önemli olarak modellediği için istemediği bir şey için rekabet ettiğini fark etti. Sonunda oldukça başarılı bir şey yaptı: Michelin'e onu listeden çıkarmasını ve yıldızını iptal etmesini söyledi.Hayatını seni gerçekten mutlu etmeyen bir şeyin peşinden koşturarak geçirmekten nasıl kaçınabilirsin?Öncelikle, rol modellerinizin kim olduğunu bulmalısınız.Kimi takip ediyorsun? Kimi biraz kıskanıyorsun? Kiminle rekabet ediyorsun? Bir akran, bir arkadaş, bir iş arkadaşı olabilir - yakın yörüngenizdeki biri.Kendinize sorun: Bu kişinin beni (rekabet yoluyla) çektiği yol, benim gerçek, içsel, kalın arzularımla uyumlu hedeflere götüren bir yol mu? Onun gibi olursam gerçekten mutlu olur muyum?Kiminle vakit geçiriyorsun? Kimi dinliyorsun? Kimi okuyorsun?Amaç, sizinkine benzer içsel arzuları paylaşan insanlarla zaman geçirmektir.Bunu düşünmenin bir yolu Jim Rohn'un sözünü hatırlamaktır:"En fazla vakit geçirdiğin 5 KİŞİ'nin ortalamasısın."Dikkatli seçim yapın ve yaşamları/arzuları içsel arzularınızla örtüşmeyen insanlarla zaman harcamayın. &nbsp;<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Kaynak: <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/awilkinson/status/1451256182329548802" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Andrew Wilkinson</a>

Luke Burgis ile ilgili hikayeler